อนุมูลอิสระศัตรูของสมอง🧠
.
💡 ในปัจจุบันภาวะสมองเสื่อมเริ่มพบมากขึ้นถึงปีละ 1 แสนคนประมาณการณ์ว่าในปี 2573 จะมีผู้สูงอายุป่วย เป็นอัลไซเมอร์เพิ่มสูงขึ้นเป็น 1,177,000 (ข้อมูลกรมอนามัยผู้สูงอายุ) ซึ่งเป็นตัวเลขที่น่ากังวลสำหรับประเทศไทย
💡 เพราะปัญหาภาวะสมองเสื่อมต่างๆนั้น ไม่ใช่ส่งผลแค่กับตัวผู้ป่วยเอง แต่ยังส่งผลถึงตัวผู้ดูแล หรือผู้ที่อยู่รอบข้างเป็นอย่างมาก ทำให้การใช้ชีวิตมีความยากขึ้นทั้งผู้ป่วยและคนรอบข้าง
.
📌 ภาวะสมองเสื่อม (Dementia)
เป็นภาวะที่สมองมีการทำงานแย่ลงจนส่งผลต่อชีวิตประจำวัน ประกอบด้วยกลุ่มอาการหลายๆ อย่างรวมกัน เช่น หลงลืมง่าย คิดเงินไม่ถูก หาของไม่เจอ หลงทางในที่คุ้นเคย มีพฤติกรรมแปลกๆ เป็นต้น
📌 อาการของภาวะสมองเสื่อมอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของโรค อาการที่พบบ่อย ได้แก่
.
🔺 ความจำ : จำข้อมูลใหม่ๆ ไม่ได้ ลืมเหตุการณ์ที่ผ่านมา ลืมชื่อคนรู้จัก ลืมเส้นทางที่เดินบ่อยๆ
🔺 ความคิด : คิดช้าลง ตัดสินใจลำบาก แก้ปัญหาไม่ได้ คิดอะไรซ้ำๆ
🔺 การใช้ภาษา : พูดจาลำบาก หาคำพูดไม่เจอ พูดวกวน เข้าใจคำพูดของคนอื่นไม่ได้
🔺 การรับรู้ : แยกแยะสิ่งต่างๆ ลำบาก จำทิศทางไม่ได้ หลงทางได้ง่าย
🔺 อารมณ์และพฤติกรรม : อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย ซึมเศร้า แยกตัวจากสังคม มีพฤติกรรมแปลกๆ เช่น เก็บสะสมของ พูดคนเดียว
.
📌 ภาวะสมองเสื่อมไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถรักษาเพื่อชะลอการดำเนินของโรคและบรรเทาอาการได้ การรักษามักประกอบด้วย
🔆 การใช้ยา เช่น ยาต้านอนุมูลอิสระ ยารักษาโรคอัลไซเมอร์
🔆 การรักษาทางกายภาพบำบัด ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถเคลื่อนไหวและช่วยเหลือตัวเองได้
🔆 การรักษาทางจิตบำบัด ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถปรับตัวและรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น
🔆 ช่วยเหลือผู้ป่วยในการทำกิจวัตรประจำวัน เช่น อาบน้ำ แต่งตัว รับประทานอาหาร
🔆 กระตุ้นให้ผู้ป่วยใช้สมอง เช่น พูดคุย อ่านหนังสือ เล่นเกม
🔆 สังเกตอาการของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด และรายงานให้แพทย์ทราบหากมีอาการรุนแรงขึ้น
ภาวะสมองเสื่อมเป็นภาวะที่ส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยและครอบครัวอย่างรุนแรง การตระหนักถึงอาการของภาวะสมองเสื่อมและการป้องกันปัจจัยเสี่ยงต่างๆ จะช่วยให้สามารถลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะสมองเสื่อมได้
.
📌 สาเหตุหลักๆที่พบในกลุ่มที่มีภาวะสมองเสื่อม
🚨 เกิดการทำลายเซลล์ประสาท
อนุมูลอิสระสามารถทำลายเซลล์ประสาทโดยตรง โดยทำลายโครงสร้างของโปรตีน ไขมัน และ DNA ส่งผลให้เซลล์ประสาทสูญเสียหน้าที่การทำงาน นำไปสู่การเสื่อมสภาพของสมอง เช่น โรคอัลไซเมอร์ โรคพาร์กินสัน และโรคหลอดเลือดสมอง
🚨 เกิดการกระตุ้นการอักเสบ
อนุมูลอิสระสามารถกระตุ้นการอักเสบในสมอง ซึ่งส่งผลเสียต่อการทำงานของสมอง เช่น ทำให้การเรียนรู้และความจำลดลง
🚨 เกิดการทำลายเส้นเลือดในสมอง
อนุมูลอิสระสามารถทำลายเส้นเลือดในสมอง ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองได้น้อยลง ส่งผลให้เซลล์ประสาทขาดออกซิเจนและสารอาหาร นำไปสู่การเสื่อมสภาพของสมอง
🚨 การเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคสมองเสื่อม
📍อนุมูลอิสระมีบทบาทสำคัญในการเกิดโรคสมองเสื่อม เช่น โรคอัลไซเมอร์ โดยอนุมูลอิสระสามารถทำลายเซลล์ประสาทและกระตุ้นการอักเสบในสมอง ส่งผลให้เซลล์ประสาทสูญเสียหน้าที่การทำงานและตายลง
📍เห็นได้ชัดว่า “อนุมูลอิสระ” ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่สำคัญของการเกิดภาวะสมองเสื่อม หากปล่อยให้ร่างกายสร้างอนุมูลอิสระมากเกินควบคุมได้ ก็จะส่งผลต่อสมองอย่างรุนแรง
✅ การลดปริมาณหรือควบคุมอนุมูลอิสระคือปัจจัยหลักของการดูแลภายใน 70% และการดูแลตัวเองจากภายนอก 30% ก็ยังคงเป็นสิ่งจำเป็นในการปกป้องร่างกายร่วมกัน
.
ภญ.สุวิสา ม่วงมิตร
เภสัชกรประจำบริษัท ยังเอจ คอเปอเรชั่น จำกัด (Product Development & Training Support)